Kronik İnterstisyel Sistit (KIS) Nedir?
Kronik İnterstisyel Sistit (KIS), mesane duvarında inflamasyon ve tahrişle seyreden, uzun süreli ve tedavisi zor olan bir mesane hastalığıdır. En önemli belirtisi, tekrarlayan pelvik ağrı, idrar sıklığında artış ve acil idrar yapma ihtiyacıdır.
KIS, çoğunlukla kadınlarda görülür ve yaşam kalitesini ciddi oranda etkiler.
Kronik İnterstisyel Sistit Belirtileri Nelerdir?
* Sürekli veya tekrarlayan pelvik ve mesane ağrısı
* İdrar yapma sıklığında artış (günde 60-80 kez idrar yapma)
* İdrar yaparken yanma ve rahatsızlık hissi
* Gece sık idrara kalkma
* Cinsel ilişki sırasında ağrı
* Mesanede doluluk hissi ve baskı
Kronik İnterstisyel Sistit Neden Olur?
KIS’in kesin nedeni bilinmemektedir, ancak aşağıdaki faktörler rol oynayabilir:
* Mesane duvarını koruyan glikozaminoglikan tabakasının bozulması
* Bağışıklık sistemi reaksiyonları
* Sinirlerde aşırı hassasiyet
* Enfeksiyon sonrası kalıcı tahriş
* Genetik yatkınlık
Kronik İnterstisyel Sistit Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
KIS tedavisi genellikle kombine ve bireyselleştirilmiş olarak planlanır. Amaç, ağrıyı azaltmak, mesane fonksiyonunu iyileştirmek ve yaşam kalitesini artırmaktır.
1. İlaç Tedavisi
* Ağrı kesiciler: Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler)
* Antihistaminikler: Mesanedeki inflamasyonu azaltmak için
* Pentosan polisülfat: Mesane duvarını koruyan bir ilaç
* Trisiklik antidepresanlar: Sinir ağrısını hafifletmek amacıyla
* Lokal anestezikler: Mesane içine uygulanan lidokain gibi
2. Mesane İçine İlaç Uygulamaları (İntratüral Tedavi)
* Mesaneye doğrudan ilaç verilerek inflamasyon azaltılır ve rahatlama sağlanır.
* Örnekler: DMSO (dimetilsülfoksit), heparin, lidokain
3. Fizik Tedavi ve Pelvik Taban Rehabilitasyonu
* Pelvik taban kaslarının gevşetilmesi ve güçlendirilmesi
* Ağrıyı azaltmaya ve mesane kontrolünü artırmaya yardımcı olur
4. Diyet Değişiklikleri
* Aşırı asidik, baharatlı, kafeinli ve alkollü içeceklerden kaçınmak
* Mesaneyi tahriş eden besinlerin sınırlandırılması
5. Sinir Blokajları ve Nöromodülasyon
* Ağrıyı kontrol altına almak için sinir stimülasyonu
* Mesane fonksiyonlarını düzenlemek amacıyla uygulanan tedavi yöntemleri
6. Cerrahi Müdahale
* Nadir durumlarda ve diğer tedaviler başarısızsa
* Mesane büyütme veya mesanenin kısmi alınması gibi işlemler uygulanabilir
Kronik İnterstisyel Sistit Tedavisinde Yaşam Tarzı Önerileri
* Düzenli tuvalet alışkanlığı geliştirmek
* Stresi azaltmak, gevşeme teknikleri uygulamak
* Bol su tüketmek (mesane tahrişini azaltmak için)
* Sigara ve alkol tüketimini sınırlamak
İnterstisyel sistit nedir?
İnterstisyel sistit, mesanede kronik inflamasyon (iltihap) olmaksızın gelişen, ancak sık idrara çıkma, şiddetli pelvik ağrı, mesane dolarken baskı ve rahatsızlık gibi semptomlarla seyreden bir durumdur. Enfeksiyondan farklıdır, antibiyotikle geçmez.
Belirtileri nelerdir?
Günde 10-30 defa tuvalete gitme
Gece sık idrara kalkma (noktüri)
Mesane doldukça artan ağrı ve baskı hissi
Cinsel ilişki sırasında veya sonrasında ağrı
Mesane boşaldıktan sonra geçici rahatlama hissi
Bazı kadınlarda adet dönemiyle kötüleşen ağrı
Neden olur? Sebebi belli mi?
Kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak olası faktörler:
Mesane iç yüzeyindeki (GAG tabakası) koruyucu bariyerin bozulması
Otoimmün mekanizmalar
Kronik sinir hassasiyeti (nöropatik ağrı)
Geçirilmiş idrar yolu enfeksiyonları
Stres ve bazı gıdalarla tetiklenmesi
Tanısı nasıl konur?
Tanı dışlama yöntemiyle konur, yani benzer semptomlara yol açan başka hastalıklar elenir. Tanı yöntemleri:
İdrar tahlili ve kültürü (enfeksiyon dışlanır)
Sistoskopi (gerekirse genel anesteziyle yapılır)
Mesane biyopsisi (nadiren)
Semptom sorgulama anketleri
Ürodinami (bazı durumlarda)
Bu hastalık bulaşıcı mı?
Hayır. İnterstisyel sistit bulaşıcı bir hastalık değildir. Cinsel yolla da geçmez.
Tedavisi var mı? Tamamen geçer mi?
Tamamen “iyileştirme” garantisi olmasa da belirtileri kontrol altına almak mümkündür. Tedavi genellikle çok yönlü ve kişiye özeldir.
Hangi tedaviler uygulanır?
Tedavi basamaklıdır. Uygulamalar şunlardır:
🔹 Yaşam tarzı ve diyet değişiklikleri
Asidik, baharatlı, kafeinli gıdalardan kaçınmak
Bol su içmek
Günlük takip (semptom günlüğü tutmak)
🔹 İlaç tedavisi
Mesane içi GAG takviyeleri (örneğin: PPS, hyaluronik asit instilasyonları)
Ağızdan ağrı kesiciler, antidepresanlar (amitriptilin gibi)
Antihistaminikler (hidroksizin)
Mesane kas gevşetici ilaçlar
🔹 Mesane içi uygulamalar (instillasyon)
Tedavi maddeleri mesane içine doğrudan verilir
Belirli aralıklarla uygulanır
🔹 Fizyoterapi / Pelvik taban rehabilitasyonu
Kas spazmı olan hastalarda oldukça etkilidir
🔹 Nöromodülasyon (sinir uyarımı)
Refrakter (dirençli) vakalarda uygulanabilir
TENS, PTNS veya sakral sinir stimülasyonu gibi yöntemler
🔹 Cerrahi (nadiren)
Diğer tüm tedavilere yanıt vermeyen, çok ileri olgularda
Hangi yiyecekler şikayetleri artırabilir?
Kafein (kahve, çay, çikolata)
Asitli içecekler (kola, gazoz)
Baharatlı ve acı gıdalar
Turunçgiller ve domates
Alkol
Bu gıdalar kişiden kişiye değişebilir, bu yüzden günlük gıda ve semptom takibi önerilir.
Bu hastalık psikolojik mi?
Hayır, tamamen psikolojik değildir. Ancak stres, depresyon ve anksiyete hastalığın şiddetini artırabilir. Bu nedenle tedaviye gerekirse psikolojik destek de eklenmelidir.
Bu hastalıkla nasıl yaşanır? İyileşme umudu var mı?
İnterstisyel sistit kronik bir hastalıktır, ama iyi yönetildiğinde yaşam kalitesi ciddi şekilde artabilir.
Tedavi sabır ve uyum gerektirir. Pek çok hasta uygun tedaviyle kontrol altında bir yaşam sürebilmektedir.